Womens Day Special: काय आहे PCOS? महिलांनो हा कोणता आजार नाही, तर ‘या’ कारणांमुळे होतो त्रास
PCOS Symptoms: महिलांचे शरीर पुरुषांपेक्षा अधिक संवेदनशील असते. काही रोग स्त्रियांमध्ये त्यांच्या शारीरिक स्वरूपामुळे आणि हार्मोन्समुळे देखील होतात. आज आपण अशा आजाराविषयी बोलणार आहोत, जो खरं तर आजार नसला तरी तो कोणत्याही आजारापेक्षा कमी नाही. PCOS असे या आजाराचे नाव आहे. पीसीओएस म्हणजे काय? हे पुढे कळेल. परंतु येथे हे जाणून घेणे महत्त्वाचे आहे की, हा रोग पूर्णपणे हार्मोनल असंतुलनाशी संबंधित आहे. यावर वेळीच उपचार न केल्यास गंभीर समस्याही उद्भवू शकतात. येथे हे जाणून घेणे महत्त्वाचे आहे की ही समस्या खूप त्रासाचे कारण बनू शकते?
PCOS म्हणजे काय?
PCOS ला पॉलीसिस्टिक ओव्हरी सिंड्रोम म्हणतात. हा कोणत्याही प्रकारचा आजार नसल्याचे डॉक्टरांचे म्हणणे आहे. हे स्त्रियांमध्ये हार्मोनल असंतुलन आहे. यामध्ये महिलांच्या शरीरातील पुरूष हार्मोन एंड्रोजनचे संतुलन बिघडते. परिणामी अनियमित कालावधी आणि एक किंवा दोन्ही अंडाशयांमध्ये 12 हौशी फॉलिकल्स विकसित होतात.
PCOS लक्षणे कशी दिसतात?
PCOS च्या लक्षणांबद्दल बोलायचे झाले तर त्यात स्त्रियांमध्ये लठ्ठपणा, वयानंतरही चेहऱ्यावर पुरळ येणे, अमेनोरिया किंवा मासिक पाळी येणे, अनेक ठिकाणी केसांची वाढ, वंध्यत्व, याशिवाय महिलांना अनेकदा पोट फुगण्याची तक्रार असते. तथापि, यापैकी अनेक लक्षणे इतर रोगांशी देखील संबंधित असू शकतात.
वारंवार पोट फुगण्याची समस्या का असते?
उत्क्रांतीच्या वेळी फॉलिकल्स परिपक्व होतात आणि अंडी तयार करतात. परंतु PCOS च्या समस्येमध्ये अनेक फॉलिकल्स परिपक्व होत नाहीत आणि दोन्ही अंडाशयांमध्ये एकत्र होऊ लागतात. स्त्रियांमध्ये, पुरुष हार्मोन इस्ट्रोजेन वाढू लागतो, तर प्रोजेस्टेरॉन हार्मोन कमी होऊ लागतो. यामुळे पोटात द्रव टिकून राहते आणि वारंवार पोट फुगणे यासारख्या समस्या उद्भवू शकतात.
गर्भधारणा होण्यातही समस्या येते
हार्मोनल असंतुलन गर्भधारणेमध्ये समस्या निर्माण करू शकते. गरोदरपणात विशेषतः त्यांची औषधी चालवावी लागते. तर ज्या महिला आयव्हीएफ तंत्राचा अवलंब करतात. त्यांना प्रजननक्षमतेसाठी औषधही द्यावे लागते. त्यांच्यावर काही काळ उपचार केले जातात. डॉक्टरांच्या सल्ल्यानेच औषधे घेतली जातात.
उपचार काय आहे?
पीसीओएस हा आजार नसल्यामुळे त्यावर इलाजही नाही. महिलांवर लक्षणांच्या आधारे उपचार केले जातात. पोट फुगण्याची समस्या टाळण्यासाठी सकस आहार घ्यावा. यामुळे दिलासा मिळू शकतो. त्याच वेळी, डॉक्टर हार्मोन संतुलनासाठी महिलांना काही औषधे देतात. त्याचे नियमित उपचार सुरू असतात. नियमित योगासने आणि व्यायामानेही खूप आराम मिळतो. लठ्ठपणामुळे ही समस्या गंभीर बनते. महिलांनी लठ्ठपणा कमी केला तर त्यावर बऱ्याच अंशी नियंत्रण मिळवता येईल.