धडाधड विकले जातायत ट्रॅक्टर, लवकरच ९ लाखांवर जाऊ शकतो आकडा; पण कारण काय?
जवळपास दोन वर्षांनंतर 2022 हे वर्ष भारताच्या ऑटोमोबाईल क्षेत्रासाठी चांगले राहिले आहे. या वर्षात अनेक नवीन गाड्या लाँच झाल्या आणि त्यांची विक्रीही चांगली झाली आहे. पण एक विभाग ज्याकडे लोकांचे जास्त लक्ष जात नाही, ते म्हणजे भारताची ट्रॅक्टर विक्री. एप्रिल ते नोव्हेंबरपर्यंतच्या आकडेवारीवर नजर टाकल्यास, भारतातील ट्रॅक्टर कंपन्यांच्या ट्रॅक्टर विक्रीत वार्षिक आधारावर 9 टक्क्यांनी वाढ झाली आहे. या मागचे कारण काय?…
तसे, या वर्षी ऑक्टोबरमध्ये सणासुदीची मागणी येण्यापूर्वीच, केवळ सप्टेंबरमध्ये, वार्षिक आधारावर ट्रॅक्टरच्या देशांतर्गत मागणीत 23 टक्के वाढ नोंदवली गेली होती.
हा आकडा 9 लाखांच्या पुढे जाईल
इकोनॉमिक टाईम्सच्या बातमीनुसार, एप्रिल ते नोव्हेंबर दरम्यान देशांतर्गत बाजारात 6.78 लाख ट्रॅक्टर विकले गेले आहेत. 2022-23 आर्थिक वर्षाच्या अखेरीस म्हणजेच मार्च 2023 पर्यंत हा आकडा 9 लाख रुपयांचा टप्पा ओलांडू शकतो. देशात पहिल्यांदाच ट्रॅक्टरची विक्री एवढ्या मोठ्या प्रमाणात होण्याची अपेक्षा आहे.
त्याचवेळी, ट्रॅक्टरच्या देशांतर्गत विक्रीत सुमारे 15 टक्के वाटा असलेल्या ट्रॅक्टरच्या निर्यातीचा (भारतातून ट्रॅक्टर निर्यात) या अंदाजांमध्ये समावेश करण्यात आलेला नाही.
ट्रॅक्टर विक्री 10 वर्षात दुप्पट झाली
भारताच्या देशांतर्गत बाजारपेठेत ट्रॅक्टरची विक्री एका दशकात दुप्पट झाली आहे. 2010-11 या आर्थिक वर्षातील आकडेवारी पाहिली तर देशात ट्रॅक्टरची विक्री 4.80 लाख युनिट होती. त्याच वेळी, हा आकडा 2020-21 या आर्थिक वर्षात 8.99 लाख युनिट्सपर्यंत वाढला आहे. या आकडेवारीवरून असे दिसून येते की, देशातील शेतकऱ्यांमध्ये शेतीच्या आधुनिक पद्धतींचा वापर वाढला आहे.
बरं, ट्रॅक्टरच्या विक्रीत वाढ होण्याचे एक प्रमुख कारण म्हणजे देशात बैलांच्या संगोपनासाठी होणारा सततचा खर्च. इकोनॉमिक टाईम्सने शेतकर्‍यांच्या हवाल्याने लिहिले आहे की, आजकाल बैल पालन हे हत्ती पाळण्यासारखे आहे. बैलजोडीची किंमत 40,000 ते 1 लाख रुपयांपर्यंत आहे. त्यानंतर वर्षभर त्यांची देखभाल व चारा यांचा खर्च वेगळा येतो. आजकाल चारा सहजासहजी मिळत नाही आणि स्वस्तही नाही, अशा स्थितीत बैलांचे पालनपोषण महाग होत आहे.