पतीने दुसऱ्या स्त्रीसोबत राहणे चुकीचे नाही; दिल्ली उच्च न्यायालयाने हे कोणत्या आधारावर सांगितले?

Divorce – सामान्यत: कोणत्याही वैवाहिक जीवनात तणाव असताना, कायद्यानुसार पत्नी किंवा पतीने दुसऱ्या जोडीदारासोबत राहणे योग्य मानले जात नाही. पण अशाच एका प्रकरणात दिल्ली उच्च न्यायालयाने पतीला न्याय दिला आणि पत्नीवरील क्रूरता मानली नाही. मात्र, न्यायालयाने मानवी पैलू लक्षात घेऊन निर्णय दिला आहे. खरे तर, आयपीसीच्या कलम ४९४ अन्वये, हिंदू विवाह कायद्यान्वये, कोणत्याही स्त्री किंवा पुरुषाने त्यांचा पती/पत्नी जिवंत असताना (घटस्फोट नसल्यास) दुसरे लग्न करणे हा गुन्हा आहे.

काय प्रकरण आहे?

पती दुसऱ्या महिलेसोबत राहत असल्याचा आरोप करत एका महिलेने पतीविरुद्ध दिल्ली उच्च न्यायालयात खटला दाखल केला. महिलेचे 2003 मध्ये लग्न झाले होते पण दोघे 2005 मध्ये वेगळे राहू लागले. त्याचवेळी पतीने आरोप केला आहे की पत्नीने आपल्याशी क्रूरपणे वागले आणि तिला तिचा भाऊ आणि नातेवाईकांनी मारहाण केली.

या प्रकरणी गुन्हा दाखल करणार्‍या पत्नीने पतीवर आरोप केला आहे की, त्यांच्या कुटुंबाने त्यांचे लग्न मोठ्या थाटात आयोजित केले होते. असे असतानाही पतीने घरच्यांकडून अनेक मागण्या केल्या. मुलगा होईल, असे आश्वासन देऊन सासूने तिला काही औषधे दिली होती, मात्र तिचा गर्भपात करण्याचा त्यांचा उद्देश होता, असेही तिने आरोपात म्हटले आहे. विशेष म्हणजे या जोडप्याला दोन मुले आहेत.

या प्रकरणाच्या सुनावणीदरम्यान हे दोघेही अनेक वर्षांपासून वेगळे राहत असल्याचे वास्तव समोर आले. यादरम्यान पती दुसऱ्या महिलेसोबत राहू लागला. अशा परिस्थितीत जर एखादे जोडपे दीर्घकाळ एकमेकांसोबत राहत नसेल तर त्यांची पुन्हा भेट होण्याची शक्यता नाही, असा निकाल दिल्ली उच्च न्यायालयाने दिला. अशा परिस्थितीत जर पती दुसर्‍या स्त्रीसोबत शांततेने राहू लागला तर त्याला क्रूरता म्हणता येणार नाही.

न्यायालयाने निर्णय दिला, घटस्फोट याचिका प्रलंबित असताना प्रतिवादी-पतीने दुसर्‍या महिलेसोबत राहण्यास सुरुवात केली आहे आणि त्यांना दोन मुलगे आहेत हे जरी मान्य केले असले तरी, हे स्वतःच, विशिष्ट परिस्थितीत क्रूरता म्हणता येणार नाही. जेव्हा पक्षकारांना 2005 पासून एकत्र राहत नाही आणि इतक्या वर्षांच्या विभक्ततेनंतर पुनर्मिलन होण्याची शक्यता नाही आणि प्रतिसाद देणारा पती दुसर्‍या स्त्रीसोबत राहून शांतता आणि सांत्वन मिळवतो, याला क्रूरता म्हणता येणार नाही.

याव्यतिरिक्त, या प्रकरणात असेही म्हटले होते की अशा संबंधाचा परिणाम प्रतिवादी पती, संबंधित महिला आणि तिच्या मुलांना देय असेल. हिंदू विवाह कायदा, 1955 च्या कलम 13(1)(IA) अंतर्गत क्रूरतेच्या आधारावर तिच्या पतीला घटस्फोट देण्याच्या कौटुंबिक न्यायालयाच्या आदेशाला आव्हान देणारी महिलेची याचिका न्यायालयाने फेटाळून लावली. न्यायालयाने असेही म्हटले की पत्नीने हुंड्यासाठी छळ आणि क्रौर्य केल्याचा दावा केला असला तरी ती आपला दावा सिद्ध करू शकली नाही.

गुन्ह्यात शिक्षेची तरतूद असली तरी हा अदखलपात्र गुन्हा मानला जातो. ज्या अंतर्गत संबंधित व्यक्तीविरुद्ध तक्रार नोंदवल्यानंतर पोलीस त्या व्यक्तीला अटक करू शकत नाहीत. तक्रारदार हा गुन्हा तक्रारीच्या स्वरूपात मांडू शकतो. जर पती किंवा पत्नीने दुस-या व्यक्तीशी लग्न केले तर अशा प्रकरणात फक्त पती किंवा पत्नी तक्रार करू शकतात. त्यांच्या कुटुंबातील इतर कोणत्याही सदस्याला अशी तक्रार करण्याचा अधिकार नाही.

महत्त्वाच्या बातम्या-
संभाजी भिडेंच्या विरोधात कारवाई होत नसल्याने तुषार गांधी ठोठावणार न्यायालयाचा दरवाजा

‘जगाला पोखरणारी डावी वाळवी’ पुस्तकाचे होणार Mohan Bhgwat यांच्या हस्ते प्रकाशन

‘नवीन आरोग्यकेंद्र, उपजिल्हा रुग्णालयांना मंजुरीसह श्रेणीवर्धन व पदभरतीची प्रक्रिया तातडीने पूर्ण करा’

जाणून घ्या कोकणात जाणाऱ्या गणेश भक्तांना टोलमाफीचा पास कसा मिळणार

https://www.youtube.com/watch?v=lFLNwwi7N2Q