उपवासाच्या दिवशी शरीरात कोणकोणते बदल होतात? एकदा माहिती करुन घ्या, फायदाच होईल

Fasting For Health: उपवासाबद्दल अनेक धार्मिक कथा आहेत आणि त्यामागे विज्ञानाचे अनेक तथ्य आहेत. पण तुम्ही कधी विचार केला आहे का की, तुम्ही एक दिवस उपवास केल्यास तुमच्या शरीरात काय होते? आणि एका दिवसात शरीरात काय बदल होतात? तर आज आपण जाणून घेऊया की, ज्या दिवशी तुम्ही अन्न खात नाही त्या दिवशी तुमच्या शरीरात काय होते? आणि जे काही होते ते शरीरासाठी चांगले असते की नाही?

अन्नाचे काय होते?
तुम्ही जे काही अन्न खाता, ते तुमच्या शरीरात इंधन (ऊर्जा) म्हणून काम करते. शरीरातील आवश्यक अवयव अन्नाचे पचन करतात आणि त्यानंतर हे पचलेले अन्न शरीराद्वारे ऊर्जा म्हणून वापरले जाते. तर न पचलेले अन्न विष्ठेच्या रूपात बाहेर पडते. जे काही अतिरिक्त अन्न आहे, जे उर्जेसाठी उपयुक्त नाही ते चरबीमध्ये रुपांतरित होते. ही चरबी जास्त प्रमाणात तेल, मसाले आणि अनावश्यक अन्न यांमुळे तयार होते. तथापि, चरबी देखील आवश्यक आहे परंतु निश्चित प्रमाणात. ही चरबी भविष्यात वापरण्यासाठी शरीरात साठवली जाते. उदाहरणार्थ, जर तुम्हाला बरेच दिवस अन्न मिळत नसेल तर ही चरबी तुम्हाला जिवंत ठेवण्यास मदत करते.

जेव्हा तुम्ही उपवासाचे सहा तास पूर्ण करता. तुमच्या रक्तातील ग्लुकोजची पातळी कमी होऊ लागते. या स्थितीत यकृत शरीरातील साठलेल्या इंधनाचे (ग्लायकोजेन) ग्लुकोजमध्ये रूपांतर करण्याची प्रक्रिया सुरू करते, ज्यामुळे शरीराला ऊर्जा मिळू शकते. जर तुम्ही उपवासाचे २४ तास पूर्ण केले, तर तुम्ही शरीरात साठवलेले बहुतेक इंधन (ग्लायकोजेन, Glycogen)) वापरता. एकदा साठवलेले इंधन (ग्लायकोजेन) संपले की, शरीर स्नायूंमध्ये असलेली प्रथिने तोडण्यास सुरुवात करते आणि नंतर आपल्याला अस्वस्थ ठेवणारी चरबी शरीरासाठी ऊर्जा बनवू लागते. म्हणजेच ते वितळू लागते.

वजन कमी करण्यास उपयुक्त
एकंदरीत, जेव्हा आपण उपवास करतो तेव्हा शरीरातील साखरेऐवजी, शरीरातील चरबीचा प्राथमिक स्त्रोत म्हणून वापर करण्यास सुरवात होते. यामुळे वजन कमी होते आणि इन्सुलिनची संवेदनशीलता वाढू लागते.

आता जर तुम्ही उपवासात एका दिवशी कमी अन्न खाल्ले आणि दुसऱ्या दिवशी भरपूर अन्न खाल्ले तर वजन कमी होण्यास मदत होईल. काही लोक दिवसाचे १६ तास उपवास करतात. जरी उपवास करणे म्हणजे काहीही खाणे नाही. त्यामुळे वजन नियंत्रणात ठेवायचे असेल तर उपवास ठेवा, पण याचा अर्थ असा नाही की अन्न न खाता, इतर गोष्टींमधून कॅलरीज घेत राहा.

उपवास करण्याचे फायदे
– मेंदूचे कार्य अधिक चांगले होते.
– मेंदूचा न्यूरोपॅथिक घटक बरा करतो.
– यामुळे तुमची रोगप्रतिकारक शक्ती सुधारते.
-उपवासामुळे चेहरा आणि शरीरावरील पिंपल्स बरे होण्यास मदत होते.
-कर्करोगाच्या पेशींची निर्मिती कमी होते. म्हणजेच कर्करोगाचा धोका कमी होतो.

उपवासाचे तोटे
– जैविक स्तरावर नकारात्मक परिणाम होतो. एका संशोधनात असे दिसून आले आहे की उपवासामुळे महिलांमध्ये कमी फरक पडतो, तर पुरुषांवर त्याचा जास्त परिणाम होतो.

(टीम : लेखात दिलेल्या टिप्स आणि युक्त्या केवळ सामान्य माहितीच्या उद्देशाने आहेत आणि व्यावसायिक वैद्यकीय सल्ला म्हणून घेऊ नये. तुम्हाला काही प्रश्न किंवा समस्या असल्यास, ताबडतोब तुमच्या डॉक्टरांचा सल्ला घ्या.)