तिकीट बुक करताना तुम्ही आम्ही दिलेला डेटा रेल्वे विकणार? तब्बल इतक्या कोटींचा प्लान तयार
नवी दिल्ली- आयआरसीटीसीने प्रवाशांचा डेटा विकून पैसे कमवण्याची योजना आखली आहे. यामुळे IRCTC ची कमाई वाढेल. परंतु, असे करताना कंपनीने गोपनीयतेशी संबंधित मानकांचे पालनकेले पाहिजे, असे तज्ज्ञांचे म्हणणे आहे. डेटा निनावीकरणासाठी इंडस्ट्री तील सर्वोत्तम पद्धतींचेतीं चेदेखील पालन करणे आवश्यक आहे. (IRCTC latest News)
जितेन जैन, सायबर सुरक्षा तज्ञ आणि Infosec Voyager चे संचालक म्हणाले,"डेटा पूर्णपणे निनावी असा वा. IRCTC ने देखील ग्राहकांना अनामिकतेच्या पातळीबद्दल माहिती दिलीपाहिजे. ती निनावीपणासाठी कोणत्या प्रक्रियेचे पालन करत आहे हे देखील स्पष्ट केले पाहिजे.
IRCTC ने एक सल्लागार नेमला आहे, जो त्याला डेटा कमाई प्रक्रियेत मदत करेल. यातून कंपनीने 1,000 कोटी रुपयांच्या कमाईचे लक्ष्य ठेवले आहे. या बातमीनंतर आयआरसीटीसीच्याशेअर्समध्ये उसळी आली. शुक्रवारी IRCTC चे शेअर्स 2 टक्क्यांपेक्षा जास्त वाढून 729 रुपयांवर बंद झाले.रेल्वे आरक्षण तिकिटांच्या ऑनलाइन विक्रीसाठी IRCTC हे एकमेव व्यासपीठ आहे. त्यामुळे त्याचा डाटाबेस मोठा आहे. दररोज लाखो प्रवासी तिकीट काढण्यासाठी या प्लॅटफॉर्मचा वापरकरतात. अशा परिस्थितीत IRCTC प्रवाशांच्या डेटाचे संरक्षण कसे करणार हा मोठा प्रश्न आहे.
सल्लागाराच्या नियुक्तीसाठी IRCTC निविदेत असे म्हटले आहे की बोली लावणाऱ्याला IT कायदा 2000 आणि त्यातील सुधारणा, वापरकर्ता डेटा गोपनीयता कायदा आणि वैयक्तिक डेटासंरक्षण विधेयक 2018 यासह अनेक कायद्यांचा अभ्यास करावा लागेल. त्यानंतर त्यांना डिजिटल मालमत्तेच्या कमाईसाठी व्यवसाय मॉडेल आणावे लागेल.तथापि, भारतात अद्याप कोणताही स्वतंत्र डेटा गोपनीयता कायदा नाही. 2019 मध्ये डेटा प्रायव्हसी बिल सादर करण्यात आले. पण, संसदेच्या पावसाळी अधिवेशनात हे मागे घेण्यात आले.आवश्यक ते बदल करून हे विधेयक पुन्हा मांडणार असल्याचे सरकारने म्हटले आहे.
मुंबई उच्च न्यायालयाचे वकील सत्या मुळे म्हणाले वैयक्तिक डेटाचे संरक्षण करण्यासाठी कोणतेही नियम आणि नियम नसताना, आयआरसीटीसीचे हे पाऊल चिंताजनक आहे.आयआरसीटीसी प्लॅटफॉर्मवर वैयक्तिक प्रवाशाने दिलेली माहिती स्पष्टपणे कमाई केली जाते. यासाठी नाही. याआधीही अनेकवेळा IRCTC डेटा चोरीच्या (IRCTC data theft) घटना घडल्या आहेत. ऑक्टोबर 2019 मध्ये, असे नोंदवनों ले गेले की डार्क वेब रिस्कमॉनिटरिंग फॉर्म Cyble ने डार्क वेबवर 9,00,000वापरकर्त्यांचा डेटा पाहिला आहे.