Raman Raghav : मुंबई शहराची आणि पोलिसांची झोप उडवणाऱ्या सायको किलर रमण राघवची कथा
मुंबई – 60 च्या दशकात मुंबईचा स्वतःचा रुबाब होता. त्यावेळी देशाच्या कानाकोपऱ्यातून लोक रोजगाराच्या शोधात येथे येत असत. त्याचं कारण असं होतं की इथे लोकांना सर्व प्रकारची कामे मिळायची. मात्र, ज्यांना भाड्याने राहण्याची सोय नाही ते पदपथ आपला आधार बनवत. पण 1960 हा काळ मुंबईच्या फुटपाथवर झोपणाऱ्या गरीब, मजुरांसाठी काळ ठरला .
आजच्या काळात सायको किलर (psycho killer ) म्हणून कुप्रसिद्ध असलेल्या रमण राघवच्या (Raman Raghav) आठवणी अनेकांच्या मनात दाटून येतील. किंवा अनेकांना याची माहितीही नसेल, पण 60 च्या दशकात ही व्यक्ती गरिबांसाठी यमराजापेक्षा कमी नव्हती. रमण राघवच्या जुन्या इतिहासाबाबत पोलिसांच्या नोंदींमध्ये फारशी माहिती नाही. मात्र, तो दक्षिण भारतातील असल्याचे मानले जात होते.
1965-66 या काळात मुंबईत फुटपाथवर झोपलेल्या लोकांच्या हत्येच्या बातम्यांनी सर्वांनाच थक्क केले. अखेर रात्रीच्या अंधारात निराधारांना आपली शिकार कोण बनवतंय, हे पोलिसांनाही माहीत नव्हतं. रात्रीच्या हत्याकांडात बहुतांश खुनाची हीच पद्धत वापरली जाते. ज्यामध्ये लोकांच्या डोक्यावर जड वस्तूने वार करण्यात आले होते.
वर्षभरात सुमारे दीड डझन लोकांवर प्राणघातक हल्ले झाले, त्यात 9 जणांचा मृत्यू झाला. त्याचवेळी हा अज्ञात हल्लेखोर पकडला न गेल्याने मुंबई पोलिसांसह जनताही हैराण झाली होती. तो काळ असा होता जेव्हा लोक स्वतःच्या बचावासाठी लाठ्या किंवा लाठ्या घेऊन जाऊ लागले.
1968 मध्ये पुन्हा एकदा खुनाचे पर्व सुरू झाले पण त्या सर्वांमध्ये गुन्ह्यांची ठिकाणे वेगळी होती. पोलीस तपासात गुंतले असून अनेक जखमींच्या मदतीने या हल्लेखोराचे रेखाचित्र तयार करण्यात आले आहे. ज्याच्या आधारे मुंबई पोलिसांच्या एका इन्स्पेक्टरने या भयानक किलर रमण राघवला ओळखले. अल्पावधीतच अटक करण्यात आलेल्या रमण राघवला पुराव्याअभावी चौकशीनंतर सोडून देण्यात आले.
दरम्यान, या हत्येचे प्रकरण गुन्हे शाखेकडे गेले आणि 27 ऑगस्ट 1968 रोजी रमण राघवला अटक करण्यात आली. पोलिस चौकशीत रमणने सांगितले की, तीन वर्षांत त्याने सुमारे 40 लोकांची हत्या केली आहे. त्याचवेळी हा आकडा यापेक्षाही जास्त असू शकतो, असा विश्वास पोलिसांनी व्यक्त केला. या मारेकऱ्याने फुटपाथवर झोपलेल्या वयोवृद्ध महिला, पुरुष, तरुण आणि लहान मुले या सर्वांनाच बळी बनवले.
चौकशीदरम्यान, पोलिसांनी त्याची वैद्यकीय तपासणी केली आणि डॉक्टरांच्या पॅनेलने त्याला मानसिक विकृत (mentally deranged) म्हटले. त्यानंतर प्रदीर्घ सुनावणीनंतर कनिष्ठ न्यायालयाने त्यांना फाशीची शिक्षा सुनावली. या सगळ्यात रमण राघवने शिक्षेविरुद्ध अपीलही केले नाही. हायकोर्टाने तीन मानसशास्त्रज्ञांच्या समितीने त्यांची मानसिक स्थिती तपासली.
मानसशास्त्रज्ञांच्या एका पॅनलने घेतलेल्या अनेक तासांच्या मुलाखतीनंतर तो मानसिक आजारी असल्याचा निष्कर्ष काढण्यात आला. त्यामुळे त्याची शिक्षा जन्मठेपेत बदलण्यात आली . यानंतर त्यांची रवानगी पुण्यातील येरवडा कारागृहात (Yerawada Jail in Pune) करण्यात आली, तेथेही त्यांच्यावर अनेक वर्षे उपचार सुरू होते. त्याच वेळी, 1995 मध्ये सायको किलर रमण राघवचा मूत्रपिंडाच्या आजारामुळे ससून रुग्णालयात मृत्यू झाला.(Psycho killer Raman Raghav died in Sassoon hospital due to kidney disease).