रॉकेटमध्ये असे काय आहे की ते इतके लांब उड्डाण घेते?, जाणून घ्या त्याचे रहस्य आहे

पुणे – दिवाळी (Diwali 2022) हा जसा दिव्यांचा सण आहे, तसाच तो फटाक्यांचाही (Fire Crackers) सण आहे. दिवाळीच्या फटक्यात सर्वांच्या कुतूहलाचा आणि आवडीचा एक फटका म्हणजे रॉकेट (Rocket) हा फटाका. त्यात आग लागताच रॉकेट वेगाने आकाशाकडे सरकते आणि ठराविक अंतर कापल्यानंतर स्फोट होऊन आकाशात रंगीबेरंगी प्रकाश पसरतो. आज आपण रॉकेट लांब उड्डाण कसे घेते आणि त्याचे शास्त्र काय आहे? हे जाणून घेणार आहोत.

जेव्हा रॉकेट बनवले जाते तेव्हा त्याचा वरचा भाग ट्यूबच्या आकारात ठेवला जातो. तो कधीच गनपावडरने पूर्णपणे भरलेला नसतो. त्याचा काही भाग बारूदने भरलेला असतो आणि काही भाग रिकामा ठेवला जातो. गनपावडर रिक्तच्या तळाशी भरले आहे. येथून कागदाची धाग्यासारखी रचना बाहेर येते, ज्यामध्ये आग लावली जाते.

गनपावडरला आग लावल्यावर ती जळू लागते आणि रॉकेटचा रिकामा भाग इतका उष्णता आणि वायूने भरतो की खूप दाब तयार होतो. हा दाब त्या रिकाम्या भागाला वरच्या दिशेने जाण्यासाठी दबाव निर्माण करतो. परिणामी, रॉकेटचे वरचे टोक ज्या बाजूला आहे, त्या बाजूनेच ते पुढे सरकते.

दाब कमी होताच वेगवान स्फोट होतो आणि आकाशात रंगीबेरंगी प्रकाश पसरतो. रॉकेट बनवताना गनपावडरमध्ये विविध प्रकारची रसायने वापरली जातात, जी त्यातून निघणाऱ्या विविध रंगांसाठी जबाबदार असतात.