रशियाच्या मदतीने भारत बनणार ‘पेट्रोलियम मार्केटचा बादशहा’! जाणून घ्या कसे
नोव्हेंबर महिन्यात भारत (India) हे केवळ अमेरिकेचेच नव्हे तर जगातील अनेक देशांचे रिफाइंड पेट्रोलियम (Refined Petroleum Products) उत्पादने खरेदीचे आवडते ठिकाण बनले आहे. याचे मुख्य कारण म्हणजे रशियाकडून भारताला स्वस्तात कच्चे तेल (Russian Crude Oil) मिळत आहे. भारत ‘पेट्रोलियम बाजाराचा राजा’ होण्याच्या दिशेने सातत्याने वाटचाल करत आहे. त्यामुळे अमेरिकेसारख्या मोठ्या देशाला रिफाइंड पेट्रोलियम उत्पादनांसाठी भारताकडे यावे लागत आहे.
वाणिज्य मंत्रालयाच्या आकडेवारीनुसार, रशियाने नोव्हेंबरमध्ये भारताला $3.08 अब्ज किमतीचे कच्चे तेल निर्यात केले आणि सौदी अरेबियानंतर भारताचा दुसरा सर्वात मोठा निर्यातदार बनला. दरम्यान, अमेरिकेने नोव्हेंबरमध्ये $588 दशलक्ष किमतीची तेल उत्पादने आयात केली, जी चालू आर्थिक वर्षातील आयातीची सर्वोच्च पातळी गाठली आहे.
अमेरिकेने पाच वर्षांत सर्वाधिक आयात
तज्ज्ञांच्या मते, अमेरिकन सुट्टीच्या हंगामापूर्वी कच्च्या तेलाची मागणी वाढल्याने आयातीत वाढ झाली आहे. अमेरिकेने 30 नोव्हेंबर ते 8 महिन्यांत $3.62 अब्ज किमतीची पेट्रोलियम उत्पादने आयात केली, जी मागील वर्षाच्या तुलनेत 23 टक्क्यांनी वाढली आणि पाच वर्षांतील सर्वाधिक आहे. भारतातून युरोपातील पेट्रोलियम उत्पादनांच्या नोव्हेंबरमधील आयातीतही लक्षणीय बदल दिसून आले, यूके, स्पेन आणि रोमानियाने भारतातून आयातीत लक्षणीय घट केली, तर पोर्तुगाल, बेल्जियम आणि इटलीने अनुक्रमे 1,600, 535 आणि 17 पटीने आयात वाढवली. ऑक्‍टोबरच्‍या तुलनेत तेलसाठ्याचे केंद्र असलेल्‍या नेदरलँडने 45 टक्‍के अधिक पेट्रोलियम उत्‍पादनांची आयात केली आहे.
भारत हे आशियाचे रिफायनिंग हब
युक्रेनवर रशियन आक्रमण सुरू झाल्यापासून आंतरराष्ट्रीय किमतीत वाढ झाल्याने भारताची रशियन कच्च्या तेलाची खरेदी वाढली आहे. अमेरिका आणि युरोपमध्ये रशियन तेलावर बंदी असल्याने भारत ते मोठ्या सवलतीत खरेदी करू शकतो. आयात केलेले कच्चे तेल प्रामुख्याने भारताच्या अर्थव्यवस्थेला चालना देण्यासाठी वापरले जाते, स्थानिक रिफायनर्स परिष्कृत उत्पादने परदेशी बाजारात विकतात. भारत हे 23 रिफायनरीजमध्ये दरवर्षी सुमारे 250 दशलक्ष टन स्थापित क्षमतेसह एक प्रमुख आशियाई शुद्धीकरण केंद्र आहे.
नेदरलँड भारताचा सर्वात मोठा आयातदार
नोव्हेंबरमध्ये, नेदरलँड्स $1.26 अब्ज किमतीच्या जेट इंधनासह पेट्रोलियम उत्पादनांचा सर्वात मोठा आयातदार होता. UAE हा भारतातून परिष्कृत उत्पादनांचा दुसरा सर्वात मोठा खरेदीदार होता, ज्याने महिन्यात $667 दशलक्ष किमतीची उत्पादने आयात केली.