सोप्या शब्दात जाणून घ्या चित्ता आणि बिबट्यामध्ये काय फरक आहे?

पुणे – भारतातील जंगलात सिंह, वाघ आणि बिबट्या (Lions, tigers and leopards) आढळतात. 1947 मध्ये चित्ता देशात शेवटचा दिसला होता, त्यानंतर भारत सरकारने 1952 मध्ये चित्ता नामशेष झाल्याचे घोषित केले होते. जंगलात राहणारे हे चार प्राणी खूप शक्तिशाली आहेत. आज आम्ही तुम्हाला सांगणार आहोत की बिबट्या आणि चित्ता यांच्यात काय फरक आहे?  कारण अजूनही अनेकांच्या मनात बिबट्या आणि चित्ताबाबत संभ्रम आहे.(What is the difference between a cheetah and a leopard?) 

चित्ता  हा जगातील सर्वात वेगाने धावणारा प्राणी आहे. चित्ता साधारणपणे 112 किमी प्रतितास वेगाने धावतो, जरी तो जास्तीत जास्त 120 किमी प्रतितास वेगाने धावू शकतो. पण चित्ता लांब पल्‍ला पळू शकत नाही. ते फक्त एका मिनिटासाठी जास्तीत जास्त वेगाने धावू शकते. चित्ता तीन सेकंदात १०० किमी प्रतितास वेग गाठू शकतो.

चित्त्यापेक्षा अधिक शक्तिशाली असलेला बिबट्या भारत आणि आफ्रिकेत आढळतो. त्याची कमाल लांबी 6.2 फूट असून तो  ताशी 58 किलोमीटर वेगाने धावू शकते. बिबट्या सहसा रात्री शिकार करतात, कारण त्यांना सिंह आणि वाघ यांच्या हल्ल्याची भीती असते. ते कोणत्याही मध्यम आकाराच्या प्राण्याची शिकार करू शकतो. ते माणसांवरही हल्ले करतात.

चित्ताचे शरीर बिबट्यापेक्षा वेगळे असते. दोघांमध्ये फरक करण्याचा सर्वात सोपा मार्ग म्हणजे खांदा. एकीकडे बिबट्याचा खांदा कमी लांब असताना चित्त्याचा खांदा मात्र लांब आहे. याशिवाय चित्ताची उंचीही बिबट्यांपेक्षा जास्त असते. त्याच वेळी, चित्ताचे सरासरी वजन 72 किलो असते.

बिबट्या आणि बिबट्याच्या त्वचेतही फरक आहे. जर तुम्ही चित्ताकडे पाहिले तर त्याची त्वचा हलकी पिवळी आणि पांढरी असते. तर बिबट्याच्या त्वचेचा रंग पिवळा असतो. चित्ताच्या त्वचेवर गोल किंवा अंडाकृती काळे डाग असतात. याशिवाय दोघांच्या पंजामध्येही फरक आहे. ज्याच्या मदतीने तुम्ही बिबट्या आणि चित्ता ओळखू शकता.

चित्त्याचे पंजे उच्च वेगाने धावण्यासाठी डिझाइन केलेले आहेत. चित्ताचे मागचे पाय पुढच्या पायांपेक्षा मोठे आणि मजबूत असतात, त्यामुळेच चित्ता वेगाने धावतो.  बिबट्याच्या पंजाबद्दल बोलायचे तर त्यांचे पुढचे पाय मागच्या पायांपेक्षा मोठे आहेत. त्यामुळेच शिकार केल्यानंतर बिबट्या सहजपणे झाडांवर चढतात.

चित्ता आणि बिबट्याच्या डोक्याची रचनाही वेगळी असते. चित्ताचे डोके लहान आणि गोलाकार असते. तसेच चित्ताची छाती उंच आणि पोट पातळ असते. याशिवाय चितेच्या चेहऱ्यावर डोळ्यांच्या कोपऱ्यापासून तोंडापर्यंत काळी रेषाही असते . तर बिबट्याच्या डोळ्यांच्या कोपऱ्यापासून तोंडापर्यंत काळी रेघ नसते.