आरएन काओ यांच्या पुढाकारातून परदेशात भारताचे डोळे आणि कान म्हणून काम करणारी ‘रॉ’ जन्माला आली
रामेश्वर नाथ काओ, सामान्यत: आरएन काओ (R. N. Kao) म्हणून ओळखले जाणारे, एक दूरदर्शी गुप्तचर अधिकारी होते ज्यांचा वारसा भारताच्या राष्ट्रीय सुरक्षा यंत्रणेला आकार देत आहे. भारताची बाह्य गुप्तचर संस्था रिसर्च अँड अॅनालिसिस विंग (RAW) चे संस्थापक जनक म्हणून काओ यांच्या योगदानाचा देशाच्या सुरक्षेवर खोलवर परिणाम झाला आहे.
1968 मध्ये, बाह्य गुप्तचर हाताळण्यासाठी विशेष एजन्सीची गरज ओळखून, काओ यांना RAW ची स्थापना करण्याची जबाबदारी सोपवण्यात आली. बुद्धिमत्तेतील त्यांच्या व्यापक अनुभवामुळे आणि आंतरराष्ट्रीय भू-राजकारणाच्या सखोल जाणिवेमुळे, त्यांनी परदेशात भारताचे डोळे आणि कान म्हणून काम करणारी एक संस्था तयार करण्यास झपाट्याने सुरुवात केली. काओचे नेतृत्व व्यावसायिकता, धोरणात्मक विचार आणि राष्ट्राच्या रक्षणासाठी अटूट वचनबद्धतेवर भर देत होते.
काओ यांच्या मार्गदर्शनाखाली, RAW ने भारताच्या इतिहासातील विविध गंभीर टप्प्यांमध्ये महत्त्वपूर्ण भूमिका बजावली. प्रादेशिक संघर्षांवर लक्ष ठेवण्यापासून ते शत्रु शेजार्‍यांच्या कारवायांचा मुकाबला करण्यापर्यंत, निर्णय घेणाऱ्यांना वेळेवर आणि अचूक बुद्धिमत्ता प्रदान करण्यात एजन्सीने महत्त्वपूर्ण भूमिका बजावली. संस्थेमध्ये नाविन्यपूर्ण आणि उत्कृष्टतेची संस्कृती वाढवण्याच्या काओच्या क्षमतेने हे सुनिश्चित केले की RAW भारताच्या परराष्ट्र धोरणाला आकार देण्यासाठी आणि त्याच्या राष्ट्रीय हितसंबंधांचे संरक्षण करण्यासाठी एक महत्त्वाची शक्ती बनली आहे.
काओ यांचा वारसा RAW च्या स्थापनेपलीकडे आहे. त्यांच्या नेतृत्वाने अत्यंत गुप्तता आणि व्यावसायिकतेने काम करणाऱ्या आधुनिक गुप्तचर संस्थेचा पाया घातला. मानवी बुद्धिमत्ता, तांत्रिक पराक्रम आणि जागतिक पोहोच यावर त्यांनी दिलेला भर याने वेगाने विकसित होत असलेल्या जगात RAW च्या प्रभावीतेला हातभार लावला आहे.
आज, RAW हे RN काओ यांच्या दूरदृष्टीचा आणि समर्पणाचा पुरावा आहे. त्यांच्या अग्रगण्य प्रयत्नांनी भारताचे केवळ बाह्य धोक्यांपासून संरक्षण केले नाही तर परराष्ट्र धोरणाच्या निर्णयांना आकार देणारी मौल्यवान अंतर्दृष्टी देखील दिली आहे. आम्ही RAW च्या स्थापनेवर विचार करत असताना, आम्ही आरएन काओ यांच्या स्मृतींना आणि भारताच्या सुरक्षा आणि गुप्तचर क्षमतांवर त्यांचा कायमस्वरूपी प्रभाव टाकतो.