snake blood | सापाचे रक्त इतके थंड का असते, तो स्वतःला उबदार कसा ठेवतो?
snake : साप हा सर्वात धोकादायक विषारी प्राणी (poisonous animals) आहे.परंतु तुम्हाला माहित आहे का की सापाचे विष जितके जास्त धोकादायक असते तितके त्याच्या शरीरातील रक्त थंड असते.आज आम्ही तुम्हाला सांगणार आहोत की साप (snake) आपले शरीर कसे उबदार ठेवतो.शास्त्रज्ञांच्या मते, साप सरपटणाऱ्या प्राण्यांच्या श्रेणीत येतात. ते ‘कोल्ड ब्लडेड’ (Cold Blooded) आहेत. या श्रेणीतील प्राण्यांना एक्टोथर्मिक म्हणतात.
जगभरात सापांच्या 3700 हून अधिक प्रजाती आढळतात. यातील बहुतेक सापांच्या रक्ताचा रंग लाल असतो. तथापि, अशा काही प्रजाती आहेत ज्यांच्या रक्ताचा रंग दुधाळ निळा किंवा हिरवा आहे.सस्तन प्राण्यांच्या श्रेणीत येणारे मानव आणि इतर प्राणी, ज्यांना एंडोथर्म्स म्हणतात, ते उबदार रक्ताचे असतात. बहुतेक सस्तन प्राणी त्यांच्या स्वतःच्या शरीराचे तापमान नियंत्रित करू शकतात. म्हणजे हिवाळ्यात तुम्ही तुमचे शरीर उबदार ठेवू शकता आणि उन्हाळ्यात तुमचे शरीर थंड ठेवू शकता.
साप, सरडे, कासव यांसारख्या अनेक सरपटणाऱ्या प्राण्यांमध्ये याच्या उलट घडते. साप आपले शरीर उबदार ठेवण्यासाठी स्वतः उष्णता निर्माण करू शकत नाहीत, परंतु त्याऐवजी आसपासच्या वातावरणातून उष्णता घेतात. हिवाळ्यात बाहेरील तापमान खूप कमी झाल्यास ते सापासाठी घातक ठरू शकते. कारण तापमानात घट झाल्यामुळे त्यांच्या शरीराचे तापमानही कमी होईल आणि त्यामुळे मृत्यू होऊ शकतो.
एक्टोथर्मिक श्रेणीतील सापासारखे प्राणी स्वतःच्या शरीराचे तापमान नियंत्रित करू शकत नाहीत. त्यामुळे त्यांच्याकडे थंडी किंवा उष्णतेपासून बचाव करण्याचा स्वतःचा मार्ग आहे. हिवाळ्यात, सूर्यप्रकाश असेल अशी जागा शोधा. तसेच उन्हाळ्याच्या दिवसात लोक पाण्यात बुडून किंवा मोकळ्या जागेत राहून स्वतःला वाचवण्याचा प्रयत्न करतात.
थंड वातावरणात साप अनेक आठवडे झोपतात. याचे कारणही त्यांच्या रक्तातील शीतलता आहे. थंडीच्या वातावरणात तापमानात घट झाल्यामुळे सापाची चयापचय क्रिया मंदावते. त्यामुळे ते वेगाने धावू शकत नाहीत आणि बहुतेक वेळ झोपण्यात घालवतात.
महत्वाच्या बातम्या –
आम्ही शांत आहोत म्हणजे त्याचा अर्थ आम्ही घाबरलो असा होत नाही, भुजबळांचा विरोधकांना इशारा