Studying Tips: मुलांना रट्टा मारायला नाही विषय समजून घ्यायला शिकवा, जाणून घ्या गोष्टी खोलवर समजण्याचे महत्त्व

By Shweta Chidmalwad On Oct 8, 2023

Studying Tips: अभ्यास करताना, मुलं अनेकदा एखादा विषय पुन्हा पुन्हा शिकण्याचा प्रयत्न करतात, ज्याला परीक्षेला जाण्यापूर्वी रट्टा मारणे असे म्हणतात. एखाद्याची स्मरणशक्ती जितकी चांगली तितकीच तो उत्तरे लिहितो आणि निकालाच्या आधारे त्याला हुशार मूल म्हटले जाते. पण खोलवर विचार करा, ते मूल खरंच हुशार आहे का? भविष्यात त्याला उपयोगी पडेल असे एखादे ज्ञान त्याने खरोखरच आत्मसात केले आहे का?

उत्तर नाही आहे! अशा मुलांमध्ये लक्षात ठेवण्याची क्षमता खूप चांगली असते, परंतु ते जीवनाच्या वास्तविक ज्ञानापासून वंचित राहतात आणि त्यांच्या शिक्षणाचा योग्य वापर करू शकत नाहीत.

शिक्षण म्हणजे शिकणे. शाळेत शिकल्यानंतर तुम्ही काय शिकलात, ज्याचा उपयोग तुम्ही आयुष्याला अर्थपूर्ण करण्यासाठी करता, हा शालेय शिक्षणाचा आधार आहे. म्हणून, ते लक्षात ठेवण्याऐवजी, एखादी गोष्ट खोलवर समजून घेणे चांगले आहे जेणेकरुन ते आपल्या डोक्यात दीर्घकाळासाठी फिट होईल.

लक्षात ठेवण्यापेक्षा गोष्टी समजून घेणे अधिक चांगले का आहे हे जाणून घेऊया?
रटाळ शिक्षणाने शाब्दिक ज्ञान प्राप्त होते आणि केवळ शब्द मनात बिंबवले जातात. कोणत्याही क्षेत्राशी संबंधित ज्ञानाची व्याप्ती मुलाने लक्षात ठेवलेल्या शब्दांच्या संख्येपर्यंत मर्यादित असते. त्यामुळे एखाद्या विषयाचा सर्वांगीण अभ्यास करणे, तो समजून घेणे हाच उत्तम मार्ग आहे. रट्टा मारल्याने मुलाचा मानसिक विकास पुरेसा होत नाही. गोष्टी सखोलपणे समजून घेतल्याने व्यक्तीची बौद्धिक क्षमता वाढते. रट्टा मारल्याने थकवा येतो. जेव्हा मुले संकल्पना समजून न घेता गोष्टी लक्षात ठेवतात तेव्हा ही प्रक्रिया सतत करणे काही काळानंतर असह्य होते ज्यामुळे त्यांना थकवा जाणवतो.

रट्टा मारण्यामुळे मुले प्रत्यक्ष जीवनात व्यावहारिक होऊ शकत नाहीत. विषय आणि लेखनाचा अर्थ समजून घेतल्याने मुले अधिक कार्यक्षम होतात आणि जीवनातील अडचणींमध्येही ते अर्थ समजून घेऊन हाताळण्याचा प्रयत्न करतात, त्यामुळे ते अधिक प्रवीण होतात. स्मरणशक्ती ही एक अल्पकालीन प्रक्रिया आहे जी थोड्या काळासाठी प्रभावी असते, तर अर्थ समजल्यानंतर लिहिण्याची प्रक्रिया ही दीर्घकालीन प्रक्रिया आहे जी दीर्घकाळ लक्षात ठेवली जाते.