Twitter-Instagram किंवा YouTube वरून पैसे कमावत असाल तर हा लेख नक्की वाचा
Income Tax : आजच्या काळात इंटरनेट (Internet) खूप स्वस्त झाले आहे आणि देशाच्या कानाकोपऱ्यात पोहोचले आहे. त्याच वेळी, स्मार्टफोन देखील खूप स्वस्त झाले आहेत, ज्यामुळे इंटरनेट वापरकर्त्यांची संख्या देखील वेगाने वाढत आहे. डिजिटल इंडियाच्या या युगात असे अनेक लोक आहेत जे सर्व प्रकारच्या सोशल मीडियातून पैसे कमवत आहेत. कुणी ट्विटर-इन्स्टाग्राममधून ( Twitter-Instagram) पैसे कमवत आहेत (Earning money) तर कुणी यूट्यूबवर (YouTube) व्हिडिओ बनवून करिअर करत आहेत. अशा परिस्थितीत एक गोष्ट वारंवार मनात येईल की या लोकांवरही आयकर (Income Tax) आकारला जाणार का? असा प्रश्नही निर्माण होईल की त्याची किंमत किती आणि किती असेल? या प्रश्नांची उत्तरे जाणून घेऊया.
सोशल मीडियावरून मिळणारी कमाई (Earn money from social media) आयकरामध्ये दोन प्रकारे दाखवली जाऊ शकते. पहिला मार्ग म्हणजे व्यवसाय आणि व्यवसायातून उत्पन्न आणि दुसरा मार्ग म्हणजे इतर स्त्रोतांकडून उत्पन्न. जर तुम्ही सोशल मीडियावरून नियमितपणे पैसे कमावत असाल आणि तुम्ही स्वतःसाठी करिअरचा पर्याय म्हणून तो निवडला असेल, तर तुम्हाला तुमची कमाई व्यवसाय आणि व्यवसायातील उत्पन्न म्हणून दाखवावी लागेल. अशा परिस्थितीत, तुमच्या व्यवसाय आणि व्यवसायानुसार तुमच्याकडून कर आकारला जाईल. जर तुम्हाला सोशल मीडियावरून अधूनमधून किंवा दोन-चार वेळा काही पैसे मिळाले, तर तुम्हाला ते इतर स्त्रोतांकडून मिळणाऱ्या उत्पन्नामध्ये दाखवावे लागतील आणि तुमच्यावर उत्पन्नाच्या स्लॅबनुसार कर आकारला जाईल.
सोशल मीडियातून मिळणाऱ्या उत्पन्नावर कर आकारण्यासाठी विशेष दर नाही. तुम्ही तुमचे उत्पन्न जे काही उत्पन्न हेड अंतर्गत दाखवा, त्यानुसार तुमच्यावर कर आकारला जाईल. म्हणजेच, तुम्ही कोणत्या हेडवर पडता त्या टॅक्स स्लॅबनुसार तुमच्या उत्पन्नाच्या आधारावर तुमच्यावर कर आकारला जाईल.
जर तुम्ही तुमचे उत्पन्न इतर स्त्रोतांकडून मिळकतीमध्ये दाखवले असेल तर त्यासाठी कोणतीही वजावट नाही. जर तुम्ही तुमचे उत्पन्न व्यवसाय आणि व्यवसायातील उत्पन्न म्हणून दाखवले असेल तर तुम्ही काही कपातीचा दावा करू शकता. तुम्ही या अंतर्गत त्या खर्चाचा दावा करू शकता जे तुम्ही मिळवण्यासाठी केले आहेत. उदाहरणार्थ, तुम्ही तुमच्या कमाईतून तुमचा कॅमेरा, ब्रॉडबँड खर्च, कोणत्याही कार्यालयाचे भाडे इत्यादी सर्व खर्चाचा दावा करू शकता. तथापि, आपण हे देखील लक्षात ठेवले पाहिजे की आपण व्यवसाय किंवा व्यावसायिक उत्पन्न दर्शविल्यास, आपल्याला कर लेखापरीक्षण करावे लागेल आणि आपली सर्व पुस्तके देखील सांभाळावी लागतील, कारण प्रत्येक व्यवसायात हे आवश्यक आहेत.
सोशल मीडियातून मिळणारी कमाई ही व्यवसायाची कमाई म्हणून पाहिली, तर त्यावरही जीएसटी लागू होईल. मात्र, ज्यांचे वार्षिक उत्पन्न 20 लाखांपेक्षा जास्त आहे त्यांनाच GST घ्यावा लागेल. काही प्रकरणांमध्ये ही मर्यादा फक्त 10 लाख रुपये आहे. त्यामुळे जर तुम्ही ब्लॉगिंग करत असाल किंवा YouTuber असाल आणि तुमचे उत्पन्न वार्षिक 20 लाखांपेक्षा जास्त असेल, तर तुम्हाला GST नोंदणी करावी लागेल. नोंदणीकृत प्रभावक आणि ब्लॉगर्सद्वारे प्रदान केलेल्या सेवांवर 18% GST लागू होतो.
आयटीआर भरताना, तुमचे उत्पन्न भारतातील उत्पन्न आहे की परदेशी उत्पन्न आहे हे देखील लक्षात ठेवावे लागेल. जर तुम्हाला मिळालेले पैसे दुसऱ्या देशातून परदेशी कंपनीने पाठवले असतील तर ते तुमचे परदेशी उत्पन्न असेल. दुसरीकडे, जर तुम्हाला ते पैसे त्या परदेशी कंपनीच्या भारतीय उपकंपनीकडून मिळाले असतील तर ते परदेशी उत्पन्न नसेल. आम्ही तुम्हाला सांगूया की तुमच्या उत्पन्न परकीय उत्पन्न असल्यास त्यावर मूळ कर सवलत मिळणार नाही, जी सध्या जुन्या कर प्रणालीमध्ये 2.5 लाख रुपये आणि नवीन कर प्रणालीमध्ये 3 लाख रुपये आहे.